50 years a physiotherapist
Introduction
Twelve years ago, on the occasion of my 50 years of being a physiotherapist, I made a review of the ups and downs of our fine profession. It disappeared into a drawer of my desk. Some colleagues and former patients urged me to pull it out again. Nowadays, of course, things have changed but the intention has remained for me. And it might be fun to read it anyway.
1 June 2011 was the day. On that date, I had been a physiotherapist for 50 years. How did it all start? Has our profession changed? Is it still fun?
I was born a 'leap child'. 29 February 1936, a fine vintage year. For my parents and family, the event was a nice gift. Just a bright spot in a world that was especially unsettled in Germany. Even frightening for many.
I grew up in a nice environment. My own room, lots of toys and a mum and dad who spoiled me very much. Unfortunately, I would not get a sibling. No, I would stay alone. But then really all alone. In 1942, my parents were transported via Westerbork to Auschwitz, where they were gassed, murdered along with thousands of others.
I survived the war by being able to go into hiding at nine different addresses. I returned to Amsterdam after the war as an asthmatic, small, scared boy. Four years behind my peers. But it all worked out in the end*.
I attended Dongeschool in Amsterdam. A nice primary school where I not only learned to do maths and read, but also learned to play. Something I was never allowed or able to do during the war. This was followed by the Amsterdam Lyceum, to end up at the Second Public Trade School ( the OHS). That turned out to be a wrong choice. Not that the school wasn't good or fun, on the contrary. After all, I wanted to become a doctor. But there was no Greek and Latin in my package. So I went into 'commerce'. I received training at the well-known timber trade Ambagtsheer and van der Meulen as assistant manager. Between eighty purebred Amsterdammers in the timber port, I was well schooled. In all areas.
Another Education
One day, my (foster) mother saw an advertisement in the newspaper: Opleiding tot Heilgymnast-Masseur. It was a three-year evening course at the Vakschool voor Heilgymnastiek en Massage in the Kerkstraat in Amsterdam. This seemed like something for me. True, not a doctor, but something like that. Working with people, who have something wrong with them. My previous education was more than enough to allow me to enrol. There was no 'framework' I had to fit into. I was highly motivated and that was enough. So in 1957 I started a study that I have never regretted. On the contrary. Fortunately, it was an evening course, so I could just keep working in the timber trade. Lessons were given in Jan Rodenburg's practice in Amsterdam's Kerkstraat. On the first floor. Mr Rodenburg himself gave the massage lessons, both theory and practice. Sometimes his mother took over a few times. The other lessons were mainly given by doctor Eckhardt. A great man, with fantastic knowledge that he could also convey to the students. Sometimes doctor van Hasselt ( the well-known and famous family doctor) took over the lessons from him.
The evening started at six and ended at 10:30. Many of us worked during the day and then had to rush to get in on time. It was not easy. In the first year, you had to memorise a lot of learning such as: anatomy, physiology and hygiene. All the muscles, bones and joints. And how these work. The hygiene subject was absurdly extensive. For instance, you had to know that a packet of butter should not be next to a packet of margarine on the shelves. But it was part of the course Of course, there was also a lot of focus on first aid. The second year was largely taken up by lectures in pathology, diseaseology and orthopaedics, disorders of the musculoskeletal system, such as bones and muscles. Things really got fun for me when we started massage classes. Feeling where the pain was, massaging the pain away. Great. In the third year, you had to do internships. I was lucky enough to be assigned to the then Wilhelmina Hospital with the famous doctor and tennis player Hans van Swol.
Only here did I learn the real trade. Van Swol was strict and very professional. Lateness was out of the question. Saying something twice was out of the question. Listen, don't whine! The female patients sometimes found it strange and uncomfortable that a young masseur entered the cabin. If I then asked them to take off their jumper or blouse, the patient sometimes refused. I didn't know what to do then. Then van Swol came in and it was soon over. Either take off the clothes or go home. After some time, both the patient and I got used to it. For the theoretical subjects, I was supported by Henk van Leeuwen. He was a graduated physiotherapist and worked in the hospital. I owe a lot of knowledge to him. Then I had to do an internship in the rehabilitation centre 'De Hoogstaat' in Leersum. I had a fantastic time there. My teacher here was Theun Andeweg. A master in his field. I felt like a full-fledged masseur and remedial therapist there. I was called 'the Executioner', because of my boldly harsh approach and treatments. But the results were so good that I was asked if I didn't want to stay on after my apprenticeship. Here, I treated very severely disabled patients. The cause was usually a motor-car accident or a fall.
One patient has always stayed with me. The man was a surgeon. He was standing to operate, made a slip and slipped. He lands on his head and falls into a coma. He needs surgery. What eventually remains is a cash crop. Horrible. A child of about six. Under treatment, I sing nursery rhymes with him. "In den Haag daar woont een graaf" I can still sing flawlessly. In the beginning, I was upset by such patients. But you learn to deal with it. And get used to it. I would have liked to stay on 'Hoogstraat', but something came up! My massage teacher Jan Rodenburg, was the carer for AJAX*. He liked my massage so much that he asked me if I wouldn't like to come along to Ajax, so I could assist him. I was sold. First three times a week and later every day. My salary was 250 guilders a quarter. The players were satisfied with my work and when Rodenburg quit after a year, I was allowed to stay. I kept that up for fourteen years. Of course my salary went up. In the Golden Age, I earned 14 thousand guilders net per year. Not a lot of money, but I loved the work.
Meanwhile, I had passed my preliminary exam, my propaedeutic. After the third year came the final exam. That was in The Hague. A state exam. We took exams with 14 students at a time. Practice first. We were given a gymnastics lesson by a 'madman'. He certainly wanted to show how good he was. After forty minutes, we were all lying dead on the floor. I had scored a six, thinking I had earned a gold medal. Then orthopaedics, pathology, massage and theory of exercise therapy. I was satisfied though. The exam board was not. I failed! My world collapsed. I was heartbroken. Really. I fell into the familiar 'black hole'. I didn't want anything anymore. I scolded the whole world and especially those old, dusty people at the exam board. I did still work at Ajax and that is actually where my so successful life began.
The Beginning
The year after this, 1961 I passed with a ten for massage. Justice, I thought to myself. After fourteen years of working for Ajax and becoming a well-known Dutchman there through my work, I was forced to start my own practice.* A time of hard work began.
I first applied to the Amsterdam health insurance fund AZA, Algemeen Ziekenfonds Amsterdam, and the Amstelveen health insurance fund. It first started at home on Biesbosstraat in my bedroom. That was tolerated for a while. In the middle of my not-too-large room was the massage bench. That was all there really was. It did have a washbasin, which then housed my shaver and toothbrush. A folding bed on which the patient's clothes could be placed. Exercises could only be done on the massage couch.
The Health Insurance Fund
Then I got married to Conny van der Sluis, on a Sunday when Ajax did not have to play.
We went to live in van Breestraat. There I had space. I set up the large front room on the first floor as a treatment room. Everything according to the guidelines of the health insurance fund.
1. An easily accessible and well-ventilated space.
2. A non-slippery floor covering that does not attract dust. So no rugs or fitted carpets.
3. A wall rack should be provided. A mirror for exercise therapy. That the patient can see themselves.
4. A chair and a good opportunity to hang clothes.
5. A massage bench that is at the right height, with a step-up bench. There should also be a roller to place under the patient's knees.
6. Non-smelling massage oil.
7. A sink to wash hands with a bar of soap. A toilet
8. Good lighting.
9. Sufficient towels, to cover the body parts that did not need to be massaged.
10. A shoehorn.
11. To practice, clubs and at least one medicine ball should be provided.
The control doctor from the health insurance fund came in person to inspect whether everything was fine. Nervously, I waited for his verdict. But no result came. A letter would follow. Two weeks later I received it. Doctor van der Bijl wished me well. Everything had been found to be in order. That's how it was in the sixties. Good supervision of the work and its execution. Patients were regularly summoned by the health insurance fund. They were then questioned by a colleague, who was employed by the fund. Whether one was satisfied with the remedial gymnast-masseur. Whether he or she did a good job. Insane questions. How could and could a patient judge whether he was being massaged or exercised properly. But the health insurance fund placed great value on the patient's lay opinion Fortunately, they were satisfied with me! So I met the requirements of AZA, AOZ and ZZ, which later merged into ZAO. Ziekenfonds Amsterdam en Omstreken. So I then began a career that lasted 50 years. Of course, it was not as easy as it seems now.
Back then, patients were treated only on doctor's advice. Without a referral letter, you were not allowed to treat. At the end of the treatment period, you had to send the referrer a detailed report with your findings. For settlement with the health insurance fund, you had to send well and clearly filled-in lists with the names, date of birth, condition and therapy given. This too was regularly checked by the fund Many patients found this very annoying. A kind of cross-examination. The colleagues employed by the health fund were not exactly the most popular colleagues. They had too much power, control I mean. From behind the desk, they often decided whether a patient was allowed to continue treatments or not. This often caused tensions with the patient.
The Society
It was a fine time for me, when hard work was still rewarded. You also had nothing to do then with the absurd interference of the professional organisation. At that time, the Nederlands Genootschap voor Heilgymnastiek en Massage was still an organisation that fought for its members. It did not cast itself as a meddlesome organisation, but it helped members where it was needed. Consequently, I became a proud member. However, there were minimum fees. For a treatment at the practice, one received five guilders. If you had to treat a patient at home then you could claim seven guilders and fifty cents. Not a lot of money. But it was a free and new profession. I loved it and got on very well with the patients. However, most of my time was spent at the Ajax stadium.* There was immediate work for every graduate student. Hospitals, rehabilitation centres always had room for a remedial gymnast-masseur. But the profession was not really 'hot'. There were still too few doctors, who really took the profession seriously. "They are mostly people, playing doctor," was often said. Cooperation was also very difficult. The doctors were (and still are) often difficult to reach. Something that did not help a consultation. I never liked the fact that newly graduated physiotherapists could immediately start their own practice. I was more in favour of the practice as arranged with GPs. First shadowing for a year in an existing practice, where one could then master the practice much better. A kind of physiotherapist assistant.
Opportunities
Nowadays, as a graduated physiotherapist, one can work in a hospital, private practice, rehabilitation centre, nursing home, psychiatric institution, health centre, at a sports club, at a company, in education, and at a gym. For this, however, one must take an additional course. In regular physiotherapy training, one learns little or nothing about a gym. There, one has curricula mostly in English. Why that is I don't know. But terms like Pilates (intermediate) Body Shape and Step and Shape are very common. The exercise material almost all comes from America. Also, the training is different from my time.
Training
If you click on one of the many courses on the internet, you will see that the course falls under the heading of HBO training in Physiotherapy. One must then have at least an MBO diploma at level 4. A HAVO, VWO diploma gives access to any profile. Whatever that may be.
How else do you find out if it is a suitable course for you? One of the courses has a stat on the internet.
a. are you nimble and agile?
b. Would you like to help people?
c. Are you curious about how your body moves?
d. Do you enjoy interacting with different people?
e. Are you willing to serve as a test subject for a fellow student?
f. Does treating and counselling people appeal to you?
g. Don't shy away from physical contact?
Then this course is for you. I think what is requested under f and g should be self-evident. This is precisely why people want to become physiotherapists.
But back to my time. At that time, apart from sports injuries, my practice consisted mainly of patients with pulmonary problems, such as asthma and pulmonary emphysema, rheumatic complaints and orthopaedic conditions. Patients with neurological disorders also came into the practice. In those days, GPs knew little or nothing about our treatments. Today, that may have improved a little. A few years later, in addition to remedial gymnastics training, came physiotechnology training. The doctrine of treating with heat, water and electricity. It was a tough course for me. I had little time because of my work at Ajax. You had to do internships again, which was almost impossible for me. Nevertheless, I found a nice place. The Hoogovens in IJmuiden with Mr Peper. I was lucky. He understood my situation and agreed that I would only be there on Wednesday mornings. He neatly signed off my work placement booklet, as if I had been on work placement all day for three months.
"You have so much talent, you can manage without your internship," he said, when I really couldn't come any more. Ajax swallowed me whole. I could have kissed him. Then, when you got your physiotechnical diploma, you had to submit it to the Ministry of Health, along with your diploma of remedial gymnast-masseur. Then you received the diploma of Physiotherapist. I passed. With macaroons in the ajax dressing room, my passing was celebrated. Now I was a physiotherapist. Under the interest of all the players and trainer Buckingham, my board was smashed to the wall. Later, the board was stolen. I then had many more opportunities to treat. Besides massage, I used infrared radiators, ultra-short wave, current therapy (faradic and galvanic current. Interference later replaced this), sauna and water therapy, such as underwater massage.
Canada
But I missed out on sports physiotherapy training. Ajax allowed me to go to Canada for three weeks in the month of July. At the Toronto Maple Leaf's ice hockey and football club, I was taught by their physiotherapist Karl Ellieff. I was then able to see how they run a sports club there in a professional manner. I learned a lot in those few weeks. A year later I went there again.
Sports physiotherapist
This also allowed me to call myself a sports physiotherapist in the Netherlands. I was proud of that. Sports physiotherapist did not yet exist in the Netherlands. Nor did sports doctor. Those were general practitioners who also liked to treat sports injuries. People therefore often called me the 'Godfather of Sports Physiotherapy'. A title I am quite proud of.
I now had a much better understanding of the origins and treatment of sports injuries. I could also now get patients to take preventive measures. Taping vulnerable joints, such as ankles and, in some sports, the fingers (basketball, volleyball and handball). I could also bandage the ankles and knees. I always did that at Ajax. I also taught the players themselves how to bandage or tape a joint. As a result, injuries decreased and I often prevented an injury. But I also applied these measures to my 'regular' patients.
Two types of patients?
Is there a difference between an 'ordinary' patient and an athlete? And especially an elite athlete? Athletes are generally treated much more aggressively than 'ordinary' patients. For a start, often several times a day. Also, the treatment time is longer. Often a treatment takes several hours. Nowadays, the emphasis is on 'rehabilitation'. In my time, there was a lot of massage. A lot of equipment was used. I worked very much with paraffin wraps and then deep frictions. Only when the pain was over and the athlete himself thought he could start training again then I started the 'rehabilitation'. Together with Bob Haarms (Ajax's recovery coach), a player was then properly taken care of. Usually a de had to be slowed down. He wanted to get back to work as soon as possible. My motto was always "Better a week late than a day early". And that certainly applies to muscle injuries. Nowadays, many athletes with muscle injuries are injured for an unnecessarily long time. This is often because people keep starting too early. A muscle injury has to be completely healed before the athlete can start again. That can sometimes be as long as four to six weeks before the injury is over. Not feeling anything anymore does not mean that the muscle condition has actually healed. Many muscle injuries are caused by excessive stretching. Stretching too intensively often causes very small muscle tears. They are so small that the athlete hardly feels them. But the muscles are made more vulnerable. If a long sprint has to be made then there is a much higher chance of getting injured ( again). The most well-known is the hamstring injury. The muscles at the back of the thigh. I was therefore never an advocate of stretching. Especially not in athletes who were very injury-prone. American studies prove me right in this. A good warm-up is many times better than stretching. Players/athletes who get a lot of muscle injuries always had to do extra training in the 'strength room'. With heavy medicin balls they then went to work. If an injury, with no apparent cause, lasted too long, the doctor would be consulted and often things would be backed up with an injection. I was never happy with that, but if the player insisted on it himself, I couldn't do anything against it either. In the end, the athlete himself is responsible for his actions and the doctor and physiotherapist can only advise. In the 1960s, of course, there were very few physiotherapy practices. Unlike today. While there used to be a bank on every street corner, today you can find a physiotherapy practice. There is now too large a range of care providers. I don't think this is a good thing. Too often, the patient is now the boss. He or she says what needs to be done. "I need to be massaged, I want to exercise. The doctor says...". It's a good thing, though, that patients don't always need to be referred these days. And are more empowered. But the physiotherapist is still the boss! There used to be little or no specialisations. The therapist treated every patient. Regardless of the condition. Sometimes you did have a therapist who treated only children. But that was about it.
Specialisms
Much later came the specialisations. Manual therapists, acupuncturists, haptonomists, sports physiotherapists. Some therapists specialised in, say, only the shoulder, pelvis, lungs or knee. Still others dealt only with musicians or ballet dancers. Again later came the physiotherapists who specialised in oedema therapy, psychosomatic therapy, and therapy with geriatric patients. We also treated very many war victims. These patients required a special approach It was often not just about the physical complaint but often more about the psychological problems. Moreover, the treatment time of these patients was much longer than normal. Yet these patients were not allowed to be charged a different rate. So in my time, you were 'just' a physiotherapist. We treated all conditions. Although my interest at the time was more in (sports) injuries. Of course, these were not just footballers. Ballet dancers, artists, athletes, basketball players, cyclists, rowers and others also frequently came to the practice if they had been injured by a fall or bump or overexertion. All these people required a special approach. It really wasn't just 'just' treating the injury. We looked at the footwear, the clothing, the training programme, the posture during sport or play. We put the therapy together based on this. At that time, we were frontrunners with our approach and because of this, the practice was overcrowded. Not everyone could be treated just like that. People had to be referred to us by a doctor.
Referral pattern
But the referral pattern was closely linked to the doctor's knowledge. His understanding at the time was inadequate. Often even absent. I was regularly called by doctors asking if his patient could be treated. And what I did then. Once a month on Monday evenings, a number of specialists and GPs used to come and see how I worked. Then I gave a kind of 'refresher course'. Nowadays we speak of a 'workshop' .This gave me a very good contact with these doctors. I mention the specialists Stork, Hootsmans, de Voogd, Wawaruntu, Marti, v.d. Bijl, Noach, and van Swol, the GPs Levie, Weijel, de Goey, May, Dokter, and later Verhorst and van der Hart, Hoonhout and Sarlui. And many many others. They were great evenings and very educational for everyone. Nowadays, doctors are unfortunately so busy that they no longer have time for such things. I reported the ups and downs of their patients every month . I often visited these doctors to discuss certain problems. But of course, it was also easy to get the doctors on the phone. Despite their busy practice, they were always willing to speak to me.
Accessibility
These days, with few exceptions, this is very different. To get a doctor on the phone, you have to call several times. Either they are busy or the answering machine is on. There is usually no question of the doctor calling back. The assistant does the talking and then goes to ask the doctor if he or she has a moment or she asks my question. This is often annoying. It frequently happens that a therapist needs the doctor immediately and that does not work out. Contact with the specialist or GP is very important. Not only for the physiotherapist, but more so for the patient. Is patient allowed to be massaged, is he/she taking blood thinners, Beta blocker? Does he/she have foreign materials in the body? For example, an artificial hip or knee. I remember a patient who had to be treated by us with Ultra Short Wave. The doctor had failed to mention on the letter to us that patient had a pacemaker. Even the patient had not told us because it was so normal for her. At a time like this, you should be able to call the doctor. And what about the patient who suffered a brain haemorrhage in the waiting room? The doctor could not be reached, but fortunately we were able to get patient placed in the then Wilhelmina Guest House. Later, the doctor came to thank us with flowers! Referral became such an important issue that in 1989 the then Secretary of State for Health, Dick Dees agreed to "introduce on a limited scale a system of referral by the GP to the physiotherapist. "This would allow more efficient and cheaper work. GPs can make targeted referrals for advice, which in turn reduces unnecessary treatments by the specialist. Furthermore, the physiotherapist can better provide his expertise to home care and GPs. Realisation of this plan cost 600,000 guilders from 1990 to 1992. The scheme was given an experimental character". Nowadays, fortunately, one no longer needs a referral. This has the advantage that a patient can be treated much faster and it saves a doctor's visit. Only for chronic conditions (those appearing on the list Borst, the then Minister of Health), a referral and often an authorisation are still needed since 2008.
Refer
Of course, it was not as simple as Dees writes. Because of his little knowledge of physiotherapy, the doctor did not know that a physiotherapist can do much more than just 'rub'. The physiotherapist was mostly seen as a coat rack on which to hang just about anything. If a patient has a pain and the doctor does not know what it is then his therapy was: the physiotherapist. That's how it was with many conditions. But also because of this limited understanding, too little was referred. The GP then preferred to send his patient to a medicine specialist. As a result, the patient has to undergo unnecessary and sometimes not even harmless examinations far too often. Moreover, there is a waiting period before the patient could be seen. He or she then ends up in an often unnecessary course:
1. Often unnecessary x-rays
2. Harmful drugs, with side effects
3. Unnecessary inclusion
4. Superfluous rest cure
5. Work stoppage.
As a result, costs skyrocket. Physiotherapy is many times cheaper and so the patient is often denied it If one does get referred, the doctor's treatment advice is often incorrect or insufficient. All this causes unnecessary problems, sometimes even conflicts, of which the patient could then suffer.
Free Choice?
So these days, thankfully, things are different. Patients are free to go to a physiotherapist. One of his or her own choosing. Although some doctors often have their 'own' physiotherapist. Unfortunately, it is currently overshooting the mark. There are health insurers who want the therapist to do exactly what they want. If he then signs a contract with the health insurer then that therapist gets paid slightly more. Outrageous practices, against which there is much resistance. Fortunately. People nowadays don't look so much at the treatments, but rather at the cost of them. Everything has to be as cheap as possible. This in turn requires managers to calculate and control it all. So it's a mess, like so much has been and is wrong in the medical world. The well-known specialist Professor Smalhout wrote whole columns about it.
Referral pattern
What is the state of the doctor's referral pattern?
Doctors who refer naturally also have an expectation pattern regarding physiotherapy. The referral pattern is usually linked to this.
1. Patient has an identifiable condition. The doctor knows exactly what is wrong with the patient and refers him/her. This is then a conscious referral.
2. The doctor does not know exactly and cannot do anything (anymore) about it himself. He sends him/her on. Patient is now under roof for a while. Have a break. Does the patient not come into the practice for a while.
3. Or the doctor thinks 'something is being done again. The patient is satisfied ( for now)'.
4. Doctor doesn't know. Patient has vague complaints. Pains here and there.
Perhaps the Physiotherapist can help. Just wait and see what the result of treatment is. Perhaps pain reduction. At least something is being done about it.
5. Patient is put to work. Practice is the prescription. Also at home.
6. Patient is taken out of his/her isolation (briefly).
7. Patient's own request.
8. Refer for a second-opinion. If a patient has been treated by a physiotherapist for a very long time, without visible results, it is sometimes good if someone else looks at the patient. Sometimes it is also at the patient's own request.
These are all reasons for the doctor to refer and also to get rid of it himself for a while.
Resources
What are the physiotherapist's tools?
The physiotherapist's best tool is and remains the hands. They are used when massaging, palpating during an examination and to tapotage, tap massage in case of stuck mucus (no longer used these days) and in passive exercise. This is when the physiotherapist's hands help to perform a particular exercise.
Thus, the therapist also has various other aids to massage.
1. Oil
2. Soap
3. Powder
4. Cream. These can include creams that work for pain, reduce bruising, or warm the muscles and joints a little.
5. Gel, Mostly used for cooling. And as an intermediate agent in ultrasound treatment.
Besides massage and exercise, there are several other tools. Applications called.
This is how we know:
1. Ultrasound (Ultra-Schall)
2. Diadynamic current, Interference current
3. Ultra Short wave and the Curapulse
4. Laser
5. Paraffin
6. Ice cream
7. Water
8. Infrared radiator, very old Red lamp
All these applications can be used to treat many conditions. Especially muscle and joint complaints. In the past, these tools were used much more often than now. I think that is a pity, because these applications always helped us tremendously in treatment. Injuries were fixed faster than without these tools. But today, these applications are ( almost) not used anymore. The emphasis is on rehabilitation. Partly because of this, injuries often take much longer to heal.
Practice materials such as:
1. Bike
2. Exercise bike or rowing machine
3. Ball
4. Stick or club
5. Weights
6. Wall rack and bench.
7. Rope
In sport, the bench at Ajax had become a symbol in my time. The famous recovery coach Bobby Haarms always used a bench. That way he weaned his players off it. And he could see exactly whether someone was fit to play again or not. He then made them jump on and over the bench in different ways. With one foot or two feet. These were just about the options in the 1960s and 1970s. Nowadays, people also exercise a lot according to a certain method and the gym is very popular, which often has a physiotherapist attached to it. The name gym is already old-fashioned. People use all kinds of names for it, but mainly fitness. So we know cardio fitness, special guidance for lung diseases, back training and many other conditions and possibilities. Some physiotherapists also deal with weight loss. They often even have a 'personal trainer', who then guides a client. But to start a gym, or what name one gives it, one does need training. Many unfortunately do not have that, which can often lead to unnecessary injuries.
Practices
You also used to have a very different practice composition.
1. The solo practice. Here only one therapist worked
2. Meerman practice. Multiple physiotherapists, who all had their own patients
3. A practice owner, employing several colleagues
4. Physiotherapists forming a partnership
5. Practice where each therapist works on their own account.
Usually, the practice had the name of the owner. Later practices were often given the name of the neighbourhood or street in which they were located.
Requirements
After a few years, the requirements for a practice were expanded.
1. He had to be easily accessible.
2. Be easy to walk on. No high pavement. So also wheelchair accessible.
3. It had to be clean and fresh and have sufficient light and a safe floor A floor where patients could not slip, or that attracted dust. This was especially important with asthmatics and patients who were allergic.
4. Naturally a waiting area
5. A good no-smell heater
6. Separate treatment rooms
7. Possibility of privacy for the patient, so that other patients could not hear or see him/her
8. Good, clean couches, with clean towels or paper towel to be changed. Often patients had to bring their own towel,.
9. A toilet and the opportunity to wash hands for both therapist and patient, with a clean towel.
10. Good ventilation
11. Sufficient equipment
12. Sufficient space to practice
13. There had to be a changing area, a coat rack or clothes hook and a mirror and a shoehorn.
Records also had to be in order. All these things were checked with regularity back then. That was a good thing. Nowadays, in practice, checks are minimal. Moreover, almost everything goes by computer. Control from a health insurer who just walks into the practice no longer happens. However, nowadays everything is done according to strict protocols. There is a protocol for every condition.
Patient expectations
Not only did the doctor have an expectation, the patient naturally also had a certain expectation:
He or she wanted:
1. A listening ear for complaints
2. Sufficient time to listen and treat
3. Adequate care and assistance
4. An opinion that matched that of the GP/specialist
5. Good guidance
6. Good treatment
7. Is the GP well informed?
8. Giving advice.
Point 4 in particular still posed some problems. The patient comes into the practice with a letter from the doctor stating that he/she needs to be massaged. That term was widely used by doctors at the time. "Let yourself be massaged". Or " I will send you to the masseur". The doctor often did not really mean that massage was needed. But the patient sometimes didn't understand that. Then the therapist had to calmly go and explain that a 'whiplash' should not be massaged. It could, however, be exercised, within the pain limit, or water therapy, a device or perhaps taping. (This method of course came into vogue in physiotherapy practice a little later). It also happened that no treatment was allowed at all and rest was the right therapy. Point 8 also caused some confusion. In the case of an Achilles tendon injury, the therapist advises applying a sole/enhancement under the heel. The doctor finds this unnecessary or even pointless. The patient should not be pampered too much the doctor thinks. This was yet another proof that the doctor knows too little about therapy. Fortunately, there were also many doctors who did understand and left much to the therapist. But they did want to be properly informed. Which, of course, was their right.
Authorisation request
So therapists worked with health insurance companies. You then had to sign a contract with them. If you had a contract with a health insurance fund, you could usually treat patients from other health insurance funds. To treat people with health insurance, you needed authorisation from the health insurance fund. The treating doctor had to request such an authorisation from the health insurance fund to which the patient was affiliated. "Without authorisation, no treatment". The health insurance fund ensures that their insured receives the optimal help. Doctors and consultant physiotherapists, who are employed by the health insurance fund monitor this. The medical advisor should be informed about each patient after a treatment period of (usually) 6 weeks, two treatments per week, by the treating physiotherapist. At the end of the treatments, the physiotherapist sends a monthly statement to the health insurance fund. This declaration must be accompanied by a pre-printed list which then shows the patient's name, address and date of birth, condition, treatment, and treatment duration.
Declarations
The health insurance fund pays the claim directly to the physiotherapist.
For private patients, it was a bit different. Firstly, the fee was higher and secondly, you sent the bill to the patient. The insurance company then paid that bill directly to the patient. After all, he/she was their contractor. As a result, sometimes the patient forgot to pay the physiotherapist or said he/she never received the money. Nowadays, the payment system is much easier. There is no longer a distinction between health insurance and private patients. Also, no authorisation is needed anymore ( except for Borst list disorders) and the therapist sends the claim directly to the insurance company, which then pays the amount after a month. Nowadays, there is also a kind of unit rate which is between 27 and 28 euros. For patients requiring home treatment, one receives 10 to 11 euros more. The length of time does not matter. Two treatments a day is no longer allowed either. If a patient comes to the therapist with complaints of the back and the knee, that may not be treated in one session. Either the back or the knee. This is of course strange to say the least. The patient then comes on Monday for the knee and has to come back on Tuesday for the back. If a patient comes for oedema therapy (for example, after a mastectomy, where lymph nodes have been removed), the therapist may treat for three quarters of an hour for one and a half times the standard rate. The same applies to manual therapy. The therapist was the insurance company's bookkeeper in addition to his regular work. Now that is different. Payment traffic runs through Vecozo. It is the initial letters for Safe Communication in Healthcare. It is the intermediate station between medical and paramedical care providers and health insurers. Also with regard to claiming. The contracts to be concluded with health insurance companies are done digitally. Every year there is a new contract, which then has to be signed via computer. How should this be done if one does not have a computer? Over 132,400 healthcare providers are connected to Vecozo. Through their website, a patient's insurance details, among other things, can be accessed. This is only possible if one has a declaration software package that meets the Vektis standard. Vekis is the information centre in healthcare. It collects and analyses data on the costs and quality of healthcare in the Netherlands. Its services are free of charge! Every therapist can apply for his or her own certificate. Previously, people had to keep their own daily records and then send them to the health insurance fund every month. Often, treatments by the consulting doctor or physiotherapist were not considered necessary (anymore). This regularly caused friction. The advice was then given from behind his desk, without the patient being examined or questioned about his/her complaints. This doctor or therapist was then employed by the health insurance fund. The private insurance companies also employed a counselling doctor and physiotherapist. Their advice was often somewhat more professional and, moreover, they were quicker to convince of the usefulness of treatments. There was rarely any pattern to be found in the advice of the advisers. Their advice was unpredictable. Especially among doctors. Advice was binding. No consultation was possible. Of course, one of their duties was to monitor the cost to society and therefore keep it as low as possible.
The consulting colleague
The consulting physiotherapist acted a little more like a colleague. When problems arose, consultations were often held by phone. Then a decision taken earlier was often reversed. If they failed to convince the doctor or physiotherapist that treatment was really necessary, the patient was often angry. Not only at the insurance company, but also at the physiotherapist being treated. It even happened that a patient wanted to go to another physiotherapist. "That one will get it done". Sometimes a patient was 'invited' for examination behind the back of the treating physiotherapist. Then they were asked how long the therapist was working, whether the patient was satisfied, whether the treatment was helping and what the expectations were. And whether it was the therapy, which the therapist was declaring. Nonsensical questions. It is difficult for a patient to judge whether the therapist is doing a good job. Whether he is declaring correctly. A patient may or may not be satisfied and may or may not click with the therapist. If the patient then came to the therapist with the story that she/he had been to the supervising doctor or physiotherapist then it was not very nice. The doctor was also often pressurised by the patient. "The insurance company no longer covers this condition." Then it ended up being another indication and the patient still got an authorisation. And everyone was happy! Now, there is no nationwide fixed rate. The insurance company sets the rate. It varies from one insurance company to another. Physiotherapists who work with, for instance, Physioroadmap (very detailed measurements and other things on a patient according to a certain computer programme, for which you then have to take a special course) get a higher rate. This is, of course, a crazy thing. It is about expertise and not where one is affiliated. Therapists should be free to do that. In the old days, you were still allowed to declare any type of therapy. Whatever you did. For instance, if you first gave a patient paraffin, then massaged him and finally had him do some exercise, these were three rates you could add up. Of course, this was sometimes abused. Especially with therapists who were not that busy. But because of the good checks in those days, things were not that bad and the insurance companies were not unhappy with the claiming behaviour.
How does one obtain patients?
To get patients, you depended on the doctors. The question then was:
1. Kennen de artsen jouw praktijk?
2. Vinden ze je goed?
3. Is de praktijk dicht in de buurt?
4. Ben je bekend met de aandoening die de patiënt heeft?
Vaak had de arts zijn ‘eigen’ fysiotherapeut. Dan moest de patient expliciet naar die of die fysiotherapeut vragen. Dat gaf nog wel eens wrijving met de arts. De patiënt wilde absoluut naar die of die therapeut. Zijn vader, moeder, broer, tante had daar zo een baat gehad! Of de therapeut werd gebeld met het verzoek of hij niet even de dokter kon bellen.
Maar hoe werd je bekend bij de artsen?
Reclame
Reclame mocht je niet maken. Je kon je wel bij een arts in de buurt gaan voorstellen of kaartjes afgeven. Meer mocht je niet doen. En dan maar afwachten of de dokter patiënten naar jou wilde sturen. Ik had daar last van. In de sportwereld wordt reclame gemaakt voor de kleding en de schoenen die je draagt. Ook in mijn tijd bij Ajax. Ik kon veel geld verdienen als ik ook het trainingspak ging dragen dat de jongens aan hadden. Ik deed het niet. Ik durfde het niet. Ik wilde geen problemen krijgen met mijn beroepsorganisatie. Daar kwam nog bij dat de echte collegialiteit soms ver te zoeken was. Overleg tussen de fysiotherapeuten was er niet echt. Ik heb een tijdlang, als voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Vrijgevestigde Fysiotherapeuten, de NVVF, in Amsterdam te maken gehad met klachten. Dat ging meestal over een collega die dan een patient had afgepakt of een folder in de brievenbus in zijn woonwijk had gedaan. Dan schreeuwde men “reclame”. Dat is oncollegiaal. Je moet geen patiënten afpakken, maar je moet overleg voeren en desnoods een patient doorverwijzen naar een collega, die iets meer gespecialiseerd is in die bepaalde aandoening. Dat was altijd een moeilijke materie. Doorverwijzen kwam zelden voor en reclame maken was oncollegiaal. In die tijd heb ik veel contact gehad met collega Leffelaar. Hij heeft veel fysiotherapeuten opgeleid. Later verhuisde hij naar Amerika, waar hij in een paar jaar tijd een bloeiende praktijk opbouwde. In het buitenland en vooral Amerika en Canada was en is reclame maken heel gewoon. Artsen, tandartsen, advocaten, ziekenhuizen en fysiotherapeuten maken reclame voor hun praktijk. Vaak zelfs via mooie lichtbakken.Ondanks dat de meningen erg uiteen liepen mocht het hier niet. Hierdoor ben ik veel geld misgelopen. Diverse firma’s wilden dat ik met hun logo, schoenen, kleding of tas ging lopen. Ik heb het altijd geweigerd. Bang dat het Genootschap mij hierover zou aanspreken. Oktober 1972 ben ik bij Ajax weg gegaan.* Toen kon ik met vier medewerkers mijn praktijk gaan uitbreiden. Van de van Breestraat verhuisden we naar de Lairessestraat 88. Dat was in 1971. Meer dan 40 jaar hebben we daar de praktijk gehad. Duizenden patiënten zijn er in die jaren behandeld. De meest uiteenlopende mensen hebben we in al die jaren geholpen. Sommige patiënten komen nog steeds. Toen ik met fulltime werken ben gestopt, ben ik nog wel een dag in de week in de praktijk geweest. Uiteraard is de praktijkvoering en inrichting in al die jaren veranderd. Maar de liefde voor het vak is bij ons allemaal gebleven. Naast de massage en oefentherapie wordt er nu ook veel aandacht besteed aan preventie en revalidatie. De oefenzaal waar vroeger alleen een wandrek en oefenbankje stond is nu gevuld met de modernste apparatuur. Maar we onderscheiden ons wel van een sportschool. Bovendien heb ik voor diverse aandoeningen mijn eigen behandelmethode.
Controle door Overheid
De controle door de overheid is minimaal. Als je eenmaal in het Bigregister en het kwaliteitsregister van het KNGF bent ingeschreven dan wordt je geacht regelmatig bijscholing te volgen. Hiervoor ontvang je dan punten. Ook is er een classificatie naar specialismen, waar je weer aparte punten voor moet halen. Er zijn tot nu toe 5 verschillende cursussen geweest t.w.: Methodisch handelen, verslaglegging, evidence based handelen (dat wil dan zeggen dat alle handelingen bewezen moeten zijn), DTF (Directe Toegankelijkheid Fysiotherapie); en communicatie. Deze cursussen was je verplicht te volgen. Het is mij niet duidelijk waarom we steeds maar weer Engelse woorden gebruiken. In het Nederlands ‘staat het immers ook interessant’! Dat heb ik altijd iets onzinnig gevonden. Om te beginnen moet je natuurlijk op de hoogte zijn van iedere aandoening. Dus allround. Het ingeschreven staan in een soort register bepaalt niet de vakkennis van de therapeut. Bovendien zijn de docenten van de cursussen meestal pas afgestudeerde collega’s. Vaak weten ze minder dan de oudere therapeuten, die al jaren in de praktijk werkzaam zijn. Het echte vak leer je pas goed kennen in de praktijk, en niet vanuit een boek. Vandaar ook mijn suggestie van het eerst ‘meelopen’.
Collegialiteit
In het begin ging je zeer collegiaal met je collega’s uit andere praktijken om. Maar hoe groter de concurrentie is of wordt, hoe minder er overleg wordt gevoerd. De jaren dat ik in het bestuur van de vrije beroepsgroep heb gezeten stond er altijd ‘collegialiteit’ op de agenda. Pak geen patiënten van elkaar af. Val een collega niet af. Zeker niet tegenover een patient. Voer gerust eens overleg. Schaam je er niet voor dat je een bepaalde aandoening niet helemaal onder de knie hebt. Je kunt immers niet alles weten. Zeker niet als je past begint. Ik nam in de begin jaren wel eens waar voor zieke collega’s of voor collega’s die met vakantie waren. Daar hoorde ik op een ochtend een collega aan een patient vragen bij wie ze eerder onder behandeling was geweest. Het bleek collega X te zijn. Hij behandelde haar schouder. Mijn collega zei toen: “Een goede therapeut, alleen heeft hij geen verstand van schouders”. Dat is me altijd bij gebleven. Maar net zo als bij de artsen is er in ons beroep ook een vorm van jaloezie. Jammer, maar waar.
Overleg voeren
Om een patiënt optimaal te kunnen begeleiden moet er regelmatig overleg worden gevoerd.
1. Met de huisarts
2. De specialist
3. De podoloog
4. De instrumentmaker
5. Thuiszorg
6. Verpleegkundigen
7. Het vervoer
Je moet naast het behandelen dus veel meer handelingen verrichten. In de praktijk moet je vaak zorgen voor:
1. Het vervoer voor de patiënt
2. Helpen bij het invullen van papieren voor de ziektekostenverzekeraar
3. Helpen bij aan- en uitkleden
4. Het leggen van contacten voor de patiënt, zoals het bellen met de huisarts en andere disciplines.
5. Adviseren bij de aanschaf van een rolstoel, rollator en/of parkeervergunning
Natuurlijk komt dit lang niet altijd voor. Het hangt ook af van de leeftijd van de patiënt Oudere patiënten hebben vaak veel meer moeite met allerlei zaken dan jongen patiënten. Vaak hebben ze ( nog) geen computer of zijn bepaalde formulieren te ingewikkeld gesteld. Behandel je patiënten aan huis dan is de zorg vaak nog uitgebreider. Soms moet je helpen met iemand uitkleden, of in- of uit bad halen. Een kopje koffie of thee zetten. Ik heb wel meegemaakt dat een patiënt al een paar dagen niet had gegeten omdat hij of zij niet uit bed kon komen. Ik maakte dan altijd iets te eten, of ging zelfs wel eens een paar boodschappen voor de patiënt doen. Dat kom je tegenwoordig bijna niet meer tegen bij de jonge collega’s.
Twee patiënten
Mijn patiënte was een lieve, oude dame. Na de dood van haar man woonde ze samen met haar hondje, een eigenwijs blaffende tackel, in een klein appartementje op de vierde etage van een groot flatgebouw. De vrouw was ernstig ziek en ik moest haar dus aan huis behandelen. De therapie bestond uit voorzichtige, cederende massage en ademhalingsoefeningen. Dit alles op advies van de behandelende artsen. Na de behandeling zette ik vaak een kopje koffie of thee voor haar en soms deed ik nog even vlug een boodschap. Er was verder niemand die iets voor haar deed. Ze had geen kinderen en de thuiszorg kwam twee maal per week. Ik regelde voor haar samen met de huisarts dat er dagelijks een wijkverpleegster kwam om haar te wassen en haar bed op te maken. Ook moesten haar medicijnen worden verzorgd. Na enige tijd kon ze deze zaken weer zelf doen. Dat hoorde toen, vond ik, ook tot de taak van de therapeut! ***
Op een avond belde mij een patiënte. Ze was gevallen zomaar ineens. Nee, er was geen kleedje of een telefoonsnoer. Of ik even wilde komen. Het was een verzoek van de dokter. Ik was vroeger al eens bij deze patiënte geweest, dus ik kende haar . Ze stelde zich niet aan, dus ging ik maar even kijken. Haar knieën waren rood en iets gezwollen. Ik haalde ijsblokjes uit de koelkast, deed ze in een plasticzakje en wikkelde het geheel in een theedoek. Dat moest ze twintig minuten op haar knieën leggen. Ondertussen belde ik haar huisarts. “Doet u maar”, zei hij. Ik vond het vreemd dat iemand zo maar valt. Maar de dokter maakte zoiets wel meer mee. De ijspakkingen moest mevrouw vier keer per dag doen. Ze mocht mij altijd bellen. Zaterdagmiddag ging ik nog even kijken. Mevrouw lag in bed met vreselijke hoofdpijn. Haar knieën zagen er beter uit. Ze kon alleen niet zo goed lopen en met plassen en persen bij poepen kreeg ze hoofdpijn. Ik belde direct de huisarts. Ik vertrouwde een en ander niet. Toen ik stage liep in de Hoogstraat had ik zo iets al eens eerder meegemaakt. Dat was heel naar afgelopen. Het bleek toen een hersentumor te zijn. De huisarts had geen dienst, maar de doktersdienst zou er voor zorgen dat hij mij terug belde. Zo geschiedde. Ik vertelde mijn bevindingen. Hij zou maandag gaan kijken en mij dan bellen. Maandagmiddag belde de dokter. “Het valt allemaal wel mee”, zei hij. Voorzichtig vroeg ik of het niets in haar hoofd zou kunnen zijn. “Ben je mal”, antwoordde hij. “Masseer jij nou maar gewoon, dan komt alles goed”. Twee keer per week ging ik braaf masseren. Ze hoefde in huis niets te doen. Ze had een ‘dienstmeisje’, die haar goed verzorgde. Toen ik een week later weer kwam lag ze in bed. Haar hoofdpijn was erger geworden en ze was weer gevallen. Het ging langzaam slechter met haar. Ik verbeelde me dat ze anders ging spreken. Ik stelde ook vast dat ze moeilijker liep. Ze waggelde en kon haar evenwicht niet goed bewaren. Ik belde maar weer eens met de dokter. “Het is toch echt niets in haar hoofd?”, vroeg ik weer. “Ik heb mijn studieboeken er op na geslagen en het zou best eens een tumor kunnen zijn”. “Ben je mal. Masseer jij nou maar, of wat je nog meer wilt doen en dan ga ik nog wel even kijken vandaag of morgen. Van masseren kwam niet veel meer. Ik haalde haar uit bed, hielp bij het douchen en aankleden. Daarna kon ze weer een klein beetje lopen in het huis. Traplopen was uitgesloten. Ook de kracht in haar handen nam af. Soms liet ze spontaan iets uit haar handen vallen Zo ging het niet langer. Ik belde de dokter en zei direct toen ik hem aan de telefoon had: “Dokter mevrouw heeft voor honderd procent een hersentumor”. Ik schrok van mijn eigen woorden. “Misschien heb je gelijk, er moet wat gebeuren. Ik ga direct een en ander regelen. Ze werd met een ziekenwagen naar het Antonie van Leeuwenhoek Ziekenhuis gebracht. Vier dagen later kwam de uitslag: drie hersentumoren. Inoperabel. Ik bezocht het ziekenhuis. Ik mocht haar pijnlijke spieren een beetje masseren. En het ging zowaar beter met haar. Ze mocht naar huis. Ik ging er dagelijks naar toe. Praten en vooral luisteren. Soms deed ik wat passieve oefeningen, bewegingen met haar heupen en knieën. Ze wilde niet al te stijf worden. Dan zou het lopen straks moeilijker gaan! Maar ze raakte in de war. Plaste in bed en kon zelfs haar ontlasting niet meer ophouden. Ze kreeg ook steeds meer pijn. Ik masseerde zo vaak mogelijk. Het was meer zacht wrijven, maar ze vond het heerlijk. Maar de pijn werd heviger. Niet meer uit te houden.
Toen belde de dokter me. Hij zou iedere dag komen voor morfine-injecties te geven. Dan is het over vier dagen afgelopen. “Geen onnodig lijden meer”. Hoewel ik niets anders had verwacht schrok ik toch. Twee dagen later overleed mevrouw. De dokter en ik waren er bij. Ik heb er voor gezorgd dat een nichtje uit Londen kwam. Die heeft de begrafenis verder geregeld. Ik heb op haar graf nog een paar woorden gesproken. Ze was een flinke vrouw, die ik zeer waardeerde.
Waarom deze twee patiënten vermeld?
Omdat het beroep van fysiotherapeut niet alleen masseren en oefenen omvat. Als je het vak goed wilt uitoefenen komt daar veel meer bij kijken. Het is in alle opzichten ‘het begeleiden’ van patiënten. Zeker nu de vergrijzing toeslaat wordt de taak van de fysiotherapeut nog intensiever. In onze praktijk hebben we nog een groot aantal patiënten die aan huis behandeld moeten worden. Natuurlijk wordt dan vaak de thuiszorg ingeschakeld als het nodig is, maar soms springen wij bij. Wij vinden dat het bij het vak hoort en de patiënten zijn ons daar zeer dankbaar voor. “Oud worden is niet erg, oud zijn vaak wel”.
Hoe belangrijk het bewegingsapparaat voor ons is, blijkt pas als we ons niet meer goed kunnen bewegen. Er zijn zeer veel aandoeningen die ons bewegingsapparaat, spieren en gewrichten, aantasten. Als oudere mensen hun dagelijkse dingen niet meer kunnen uitvoeren, is dat een ernstige zaak. Niet alleen vanwege de pijn, daar zijn tenslotte pijnstillers voor. Maar het er niet meer echt bijhoren, dat is vreselijk. De meeste patenten worden eerst verwezen naar de fysiotherapeut. Die stelt samen met de patient een behandelschema op. Vaak is dat dan lichte massage, oefentherapie, een applicatie en het opstellen van een oefenschema voor thuis. Als de klachten erger worden verwijst de huisarts de patiënt naar een specialist. Na een lange wachttijd begint dan een uitgebreid onderzoek. De diagnose is vaak schrikken: reuma, Parkinson, een vorm van dementie of Alzheimer of in het ergste geval een kwaadaardige aandoening. Dan schrikt iedereen. Was het in het begin nog: “He ouwe, of schiet nou toch op, stel je niet aan”. Nu begint vaak de ellende, de lijdensweg. Voor iedereen. Soms moet de patiënt worden opgenomen. Oudere patiënten hebben vaak een verleden, hebben veel meegemaakt. Ze willen zo snel mogelijk weer onafhankelijk worden van de hulpverleners. Wie dat dan ook mogen zijn: zoals
Arts,
Fysiotherapeut,
Wijkverpleging,
Thuiszorg,
Partner of familie.
Als fysiotherapeut heb je een belangrijke taak in het geheel. De huisarts/specialist heeft weinig tijd voor een begeleiding. Die schrijft meestal alleen een recept uit en komt eens per week kijken!. Maar wij zijn de aangewezen personen om zo een hulpbehoevende patient te begeleiden. Wat wordt er van ons verwacht? Het behandelplan bestaat in de praktijk uit: pijndemping, verbeteren van de mobiliteit en het verbeteren van de spierfunctie. Alles lijkt goed te gaan. Patient heeft minder pijn, een contractuur van bijvoorbeeld de schouder neemt af. De bewegingen worden beter. Wie schetst onze verbazing als de patiënt antwoordt, dat het helemaal niet goed gaat. “Ik kan me niet meer zelf aankleden, scheren, m’n das niet meer strikken, mijn BH niet meer dichtmaken,. Ik kan niet meer naar mijn kaartavond, mijn café, schouwburg enz. “Iedereen laat me ook in de steek”. Achter dit antwoord zitten vaak een aantal verschillende factoren: De patiënt is alleen, dus eenzaam. Hij/ zij heeft een bazige partner Een ongeduldige partner De patiënt of de partner schaamt zich voor zijn gedrag De patiënt is bang. Bij zijn/haar ouders zijn de klachten ook zo begonnen en het resultaat was vreselijk.
Wat moet of kan de fysiotherapeut doen?
Natuurlijk eerst goed luisteren. Wat is nu het verwachtingspatroon van de patiënt? Vaak ziet de patiënt ons als de laatste strohalm. We moeten de patiënt duidelijk maken dat wij geen tovenaars zijn. Soms wel eens een goochelaar. Met ons moet de patiënt kunnen praten, lachen, huilen. De patiënt denkt vaak dat zijn fysiotherapeut wel kan helpen en zelfs de oplossing weet voor zijn klachten. Regelmatig moet je afstappen van het voorgenomen behandelschema. Er moet veel meer gepraat en geadviseerd worden. Moet de huisarts meer worden ingeschakeld, of de specialist? Vaak moet er een beroep worden gedaan op de thuiszorg, wijkverpleging, ergotherapeut of maatschappelijk werk. Soms moet er voor een bepaalde klacht een tandarts worden geraadpleegd. Is een patient alleen dan moet de fysiotherapeut soms gaan praten met familie, buren of kennissen. Het klinkt misschien gek, maar het hoort bij het werk van de fysiotherapeut. Zeker bij ernstig zieke of invalide patiënten.
“Ben ik nog wel de fysiotherapeut”?
Nog moeilijker wordt het bij het behandelen aan huis. Vaak kan de patiënt daar niet openlijk spreken. De patiënt is vaak depressief. Hij is immers zeer afhankelijk. Vaak is een patient zelfs wat agressief. Die stomme fysiotherapie! “Help me liever met naar de WC gaan, een kop koffie zetten, m’n das strikken, m’n haar kammen, nagels lakken of andere zaken”. Daar sta je dan. De gangbare begeleiding bij ouderen was en is dat je de mensen zo veel mogelijk lichamelijk mobiel wil houden. In de loop der jaren heb ik ondervonden dat de patient zelf, maar ook de partner, of de familie het veel belangrijker vinden dat hun partner, vader moeder, zich wat meer mens voelt. “Dat vinden we veel belangrijker dan dat de knie wat meer gebogen kan worden of dat de schouder wat lossen wordt”. Natuurlijk moeten we de fysiotherapie niet verwaarlozen, maar er zit een grens aan. Ook voor ons fysiotherapeuten. Nog moeilijker wordt het met een demente bejaarde. De patiënt wordt meestal naar ons verwezen voor een lichamelijke klacht In een ziekenhuis, verzorgingstehuis of verpleegtehuis heeft een patient met dementie niet zoveel problemen. Men is er op ingesteld, heeft de nodige begeleiding. En er is een fysiotherapeut in huis. Voor een fysiotherapeut in de praktijk of die aan huis moet behandelen is het iets anders. Naast de aandoening komt er nog veel meer kijken.
1. We moeten de patiënt duidelijk maken wat we gaan doen.
2. We moeten zorgen dat we geaccepteerd worden
3. We moeten zorgen dat de patiënt niet bang is of wordt
4. Zorgen dat wij de patiënt begrijpen en hij/zij ons
5. We moeten met de patiënt kunnen communiceren. Soms moeten we alles opschrijven.
Bij deze groep patiënten is het van belang te weten dat de coördinatie gestoord is. Dat ze geen ‘huiswerk’ kunnen doen en dat de partner of familie weinig tijd heeft voor ons behandelplan. Men heeft al moeite genoeg met de patiënt zelf. Een patient die vaak niets meer zelf kan doen. Ook weinig tot niets meer begrijpt Niet uit huis kan of mag. Dus moet er altijd aan huis worden behandeld. De patiënt herinnert zich ook bijna niets meer. Vaak worden de behandelaars ook niet meer herkend. Alleen dingen van heel vroeger komen nog wel eens boven drijven. Vaak vragen deze patiënten naar hun ouders, die al jaren geleden zijn overleden. Het is dus zeer moeilijk om met een demente patient te werken. Nooit je geduld verliezen en altijd gewoon met de patiënt blijven praten, ook al begrijpt hij of zij er weinig of niets van. In dergelijke situaties is het natuurlijk onmogelijk om alleen maar fysiotherapeut te zijn. Tijdens het oefenen moeten de meeste patiënten opeens naar het toilet. De tijd dat wij bezig zijn wordt door de partner of verzorger vaak benut om ‘even vlug’ wat boodschappen te doen. Dan zijn we dus alleen met de patiënt Dan moeten we vaak dingen met en voor de patiënt doen waarvoor we uiteraard niet zijn gekomen. Samen een liedje zingen, een glaasje water halen. De patiënt wil zijn haar gekamd hebben of zijn bril zit niet goed. Hij of zij is ook zeer snel afgeleid. Zien plotseling iets dat wij niet zien. Wat er ook helemaal niet is. Soms wordt een patient opstandig en klapt dan dicht. Om dit tegen te gaan moeten we vaak spelletjes met hem spelen, puzzelen, voorlezen, muziek laten horen. Daar tussen door moet er natuurlijk wel aandacht worden besteed aan bijvoorbeeld de contractuur van de knie, zijn of haar astma of diverse pijnen. We moeten ons ook realiseren dat deze patient veel meer tijd kost dan ‘gewone’ patiënten. De verwijzer die de patiënt meestal al jaren kent en hem ook heeft zien aftakelen is blij met ons. Want deze patiënten vormen helaas een enorme belasting voor de dokter, de partner, familie, vrienden, kennissen en eventuele andere hulpverleners. Wij zijn in de eerste plaats geroepen voor de lichamelijke aandoening. Maar daarmee is dus de kous niet af. Zijn we eenmaal met de thuisbehandelingen begonnen dan is het bijna altijd een ‘blijvende’ patient. We hebben meestal ook carte-blanche om andere hulpverleners te mogen raadplegen. Onderzoeken hebben aangetoond dat een goede samenwerking tussen de verschillende disciplines in de eerste lijn een optimale patiëntenzorg tot gevolg heeft.
In het bijzonder kan de ergotherapeut vaak verlichting brengen door kleine of zo nodig grote aanpassingen te verrichten. De wijkverpleging en vaak ook de psychiater moet worden ingeschakeld.
We hebben bij deze patiënten te maken met
1. De gezondheid.
2. Het sociaal- maatschappelijke aspect
3. Het sociaal economische aspect (financieel gebied)
De Vergrijzing
Al met al kunnen we stellen dat door de vergrijzing er steeds meer problemen kunnen ontstaan die voor de fysiotherapeut van belang kan zijn. We moeten ons dan bezig houden met de ‘totale’ mens en niet meer alleen met het fysiotherapeut zijn.
Er zijn natuurlijk fysiotherapeuten die zich alleen maar bezig houden met deze patiënten. “De geriatrische fysiotherapeut”. Maar werken met demente mensen komt ook regelmatig voor bij de ‘gewone’ fysiotherapeut en vereist een totaal andere aanpak.
De ‘gewone’ patiënten
Hoe staat het met onze dagelijkse patiënten, die we in de praktijk behandelen?
Veel patiënten blijven lang in de praktijk. Soms zelfs te lang. De reden is meestal eenvoudig te raden.
1. Ze zijn tevreden met de behandelingen
2. Het klikt met de therapeut
3. De klachten verminderen
4. Zij of hij vindt de behandelingen lekker
5. De dokter wil het
6. De therapeut vindt het nodig
7. Kan men later of helemaal niet naar het werk. “Laat u mij maar om tien uur komen, kan ik nog wat uitslapen.” “Ik kom wel om vier uur, dan hoef ik niet meer terug naar mijn werk”.
Maar soms komen patiënten niet meer terug. Daar zijn verschillende redenen voor
1. Het helpt niet
2. De therapeut doet niet wat de patiënt wil, of verwacht
3. Het klikt niet erg tussen patient en therapeut
4. De verzekering betaalt de behandelingen niet (meer)
5. Men heeft een andere therapeut genomen, bijvoorbeeld dichter bij huis
6. Vrienden of kennissen ‘lopen’ bij een ander en zij hebben er baat bij.
7. De dokter vindt het niet meer nodig
8. De therapeut vindt het niet meer nodig. De patiënt is van zijn aandoening genezen, of er is helaas niets meer aan te doen.
De Praktijk
De tegenwoordige praktijk is niet meer te vergelijken met de praktijk die vroeger bestond. Wij hadden en hebben nog altijd een witte jas aan. Als fysiotherapeut heb je een bepaalde status en die wil de patiënt graag zien. Hij of zij wil toch graag een beetje tegen de therapeut, zijn hulpverlener, opkijken. Dat geeft meer vertrouwen. Tegenwoordig heeft men een spijkerbroek met een T-shirt aan. Bovendien noemt men iedereen ook gewoon bij de voornaam. Veel patiënten willen dit niet, maar het moet. Het zou een betere band scheppen met de patiënt Niets is minder waar. Uit onderzoek is weer eens gebleken dat de doorsnee patient naar zijn of haar fysiotherapeut gaat, en niet naar Henk of Marion. Bovendien is een witte jas ook hygiënischer.
De Opleidingen
Ook is de opleiding totaal anders dan vroeger. Minder theoretische vakken. De hoofdvakken zijn anatomie, fysiologie en pathologie. En dan sneller de praktijk in. Waren er vroeger twee of drie opleidingen, tegenwoordig vindt men bijna in iedere grote stad wel een opleiding voor fysiotherapie. ‘De Hogeschool van Amsterdam; the European school of Physiotherapy; Hanze Hogeschool in Groningen, Hogeschool Leiden, Rotterdam, Utrecht en Amsterdam, Saxion Fysiotherapie, Thim Hogeschool voor Fysiotherapie en tenslotte Avaris Hogeschool in Breda. Er is dus keuze genoeg. Ook zijn er veel nascholingscursussen. Bijna op ieder gebied kan men wel een cursus volgen, zoals: Hydrotherapie in de neurologie, het schoudersyndroom, lichaamsbewustwording, stressmanagement, een cursus voor hoofdpijn, neurorevalidatie, rugklachten en bekkenproblemen, COPD en astma. Bij het Nederlands Paramedisch Instituut zijn er nog veel meer cursussen te volgen. Ook het programma in de sportscholen is sterk veranderd. Vroeger kon men in een sportschool judoën, boksen, conditieverbeteren door middel van oefeningen. Kwalijk vind ik het als fysiotherapeuten zich bezig houden met het verkopen van vitamines en dergelijke zaken. Daar zijn we niet voor opgeleid en bovendien werk je niet meer als fysiotherapeut. We moeten af van het imago dat de arts denkt dat wij voor ‘doktertje’ willen spelen.
Een doorsnee-dag
Hoe zag een dag van ons er uit.? Mijn dagen waren overvol. Ik stond om kwart voor zeven op. Bij het ontbijt om kwart over zeven nam ik de agenda door en eventueel wat statussen van bijzondere patiënten. Was er nog tijd over dan las ik de ochtendkrant nog door. Dat kon ik met de patiënten meepraten als het over bepaalde zaken ging!
Even voor acht ben ik dan in de praktijk. Beantwoord enkele vroege bellers en luister het antwoord apparaat af. Dan bespreek ik met de collega’s enkele moeilijke patiënten en verdelen we de huisbezoeken. Met de secretaresse worden duidelijke afspraken gemaakt over te bellen collega’s, artsen en patiënten. Brieven die geschreven moeten worden. Het maken van de rapportage naar de diverse artsen en de te ontvangen bezoekers. Om half negen komen de eerste patiënten binnen. Ieder half uur wordt er gewisseld. Sommige patiënten blijven een uur. Tussen de middag wordt er drie kwartier geluncht. Dan worden er weer diverse patiënten doorgenomen. Speciale aanpassingen voor patiënten besproken.
Met de secretaresse bespreken welke statussen ze moet aanvragen bij de huisarts, ziekenhuis of collega. Het regelen van vervoer voor patiënten, bellen met ziekenfonds, verzekeringsmaatschappijen. Het verkrijgen van hulpmiddelen en aanpassingen in het huis van de patiënt. Half twee komen de eerste patiënten weer. Tussen de patiënten door wordt er koffie of thee gedronken. Ook de patiënten kunnen iets drinken. Vaak nemen de patiënten iets lekkers mee. Half zes gaan de laatste patiënten weg. Dan moet de praktijk worden opgeruimd. Schone lakens en handdoeken worden dan op de banken gelegd. De meeste patiënten nemen hun eigen handdoek mee. Of blijven bij ons in een schone tas met de naam er op.
Twee avonden per week heb ik dan nog spreekuur voor patiënten die overdag beslist niet kunnen komen. De andere avonden heb ik nog een paar patiënten die aan huis behandeld moeten worden. Meestal ben ik om half tien thuis. Dan neem ik de post nog even door en om tien uur sluit ik de dag af. We werkten hard en de sfeer in de praktijk was geweldig. We hadden geen eigen patiënten. We rouleerden. Dat lijkt misschien vreemd, maar het werkte geweldig. Zo leerden de patiënten ons allemaal kennen. Als dan iemand van ons met vakantie ging, of er eens een dag niet was, dan kregen de patiënten geen ‘vreemde’ therapeut aan wie ze dan weer hun hele geschiedenis zouden moeten vertellen.
Wij vonden het goed werken en nog belangrijker vonden we dat de patiënten met dit systeem uiterst tevreden waren.
De “Tetzner”methode
Een van de artsen die ons veel patiënten stuurde was de beroemde chirurg Hans Tetzner. Samen met hem hebben we meer dan zes duizend knieën behandeld. Hij zelf heeft meer dan dertien duizend knieën geopereerd. Tetzner had zijn opleiding in Amerika genoten. Jaren lang werkte hij als chirurg bij de beroemde Mayo Kliniek in Californie
Zijn aanpak was anders dan bij andere artsen. Hij opereerde eerst in de Spinoza Kliniek en later in de Boerhaave Kliniek in Amsterdam. Beide klinieken bestaan als zodanig niet meer. Als de patiënten waren opgenomen dan kwam eerst de narcotiseur een praatje maken. Dan kwam ik. Ik leerde de patiënt enkele oefeningen die hij ieder uur moest doen voor hij of zij werd geopereerd. Dat waren dan spierversterkende oefeningen voor de Quadriceps, de bovenbeenspieren, mobiliserende oefeningen voor knie en enkel en tenslotte nog wat ademhalingsoefeningen. Direct na de operatie werd de knie ingepakt en in een stalen koker gelegd. De patiënt mocht de knie absoluut niet buigen. Dezelfde dag kwam ik dan naar het ziekenhuis voor een behandeling. Ik haalde de koker er af, verwijderde de vette watten en het verband en masseerde het been zeer licht. Ik raakte de knie uiteraard niet aan. Dan kreeg de patiënt een oefenrecept dat hij ieder uur moest uitvoeren. Iedere oefening acht keer. Ik begon dan met het aanspannen van de Quadriceps, het expliciet omlaag drukken van de knie in het bed. Daarna het been een klein stukje optillen, en zo drie tellen vasthouden. Dan weer ietsje optillen en proberen drie kringen te maken. Eerst links om en dan rechts om. Toen was de voet aan de beurt. Allerlei voetbewegingen en kringetjes. De patient moest altijd goed blijven doorademen en vooral niet persen. Aan het voeteneinde plaatste ik altijd een soort stoof waar de patiënt de voet tegen aan moest drukken, zodat er geen spitsvoet kon ontstaan. Na de behandeling deed ik het verband en de koker weer om de knie en het been. De derde dag mocht de koker en het verband er af. Dat deed ik dan altijd. Er mocht dan licht worden gebogen en er werd begonnen met lopen. Eerst met behulp van een loopfiets en de vierde dag zonder hulpmiddelen. In het begin waren de patiënten bang. “Er kan toch niets gebeuren? De wond kan toch niet open gaan”? De vijfde dag gingen we al voorzichtig traplopen. Zodra de patiënt dat kon, en dat was bijna altijd het geval, dan mocht hij of zij naar huis. De eerste week kwam ik nog naar huis en daarna kwam de patient nog twee weken in de praktijk. Na zes weken mocht de patiënt weer alles doen wat hij of zij wilde. Zelfs weer volop gaan sporten. Dat was een fijne tijd en bovendien leerde ik veel van dokter Tetzner Tegenwoordig krijgen de patiënten na een knieoperatie geen nazorg meer. Alleen als de klachten blijven bestaan dan wil de arts nog wel eens doorsturen. Maar het is beslist niet de gewoonte. Het hoort ook niet meer bij de operatie. Het gevolg is wel, dat de knie vaak zeer lang dik blijft. De patiënt is hierdoor beperkt in zijn bewegingen en bovendien zijn er vaak pijnklachten Het zou mijns inziens beter zijn als de patiënt wel een korte tijd zou worden nabehandeld.
Richtlijnen
Het KNGF heeft een praktijkrichtlijn voor o.a. de meniscectomie. Ik zal u de totale richtlijn besparen. Het is een soort van brochure bestaande uit 31 pagina’s en is gedateerd als nummer 6, 2006. Naast deze brochure bestaat er ook een geplastificeerde folder van deze richtlijn. Ik heb de folder eens doorgenomen met een patient. Na een half uur wilde hij weten wanneer ik begon met de behandeling. De dokter had immers een brief mee gegeven. Daar stond toch alles wat ik moest weten in. Waarom dan zelf nog eens voor dokter spelen? Hij had gelijk. Ik ging behandelen op de wijze die ik op mijn stageadressen had geleerd en uit eigen ervaring.
Als voorbeeld zal ik hier toch een verkorte richtlijn voor het lichamelijk onderzoek bij een meniscectomie vermelden:
Inspectie en palpatie:
• hydrops, synovitis (harde zwelling, niet verplaatsbaar), kleur, temperatuur, vorm.
• Pijn bij belasten
• Statistiek, standafwijkingen
• Actualiteit/fase in het ontstekingsproces
Dan het bewegingsonderzoek:
• gangpatroon (dynamisch symmetrisch, met of zonder krukken
• actieve en passieve stabiliteit
• proprioceptie
• spierkracht (functioneel) flexie, extensie, rotatie, lateroflexie
• gevoel van ‘giving way’
• mechanische stabiliteit
• dynamische balans
• lokale/algemene belastbaarheid
Zo staat de folder vol met aandachtspunten of zoals u wilt richtlijnen. Tegenwoordig spreekt men liever over ‘protocollen’.
Ik moet bij deze richtlijnen altijd denken aan mijn eerste acupunctuurlessen. Daar kreeg ik dan een poppetje met allemaal puntjes er op getekend. Dat waren de acupunctuurpunten waar je de naald moest inprikken. Toen mijn Chinese leermeester, dokter Siow, het poppetje later tegen kwam vroeg hij of ik nooit iets had geleerd en zelf niet kon nadenken. “Weg ermee”. Die neiging heb ik ook met de richtlijnen, hoe nuttig ze ook voor sommige fysiotherapeuten kunnen zijn.
De dagelijkse praktijk
De praktijk breidde zich meer en meer uit. Vaak hadden we meer dan honderd patiënten per dag. Maar we waren een geweldig team. We keken nooit naar de klok. We gingen pas naar huis als de laatste patiënten behandeld waren. En dat was vaak laat!
Voor een groot deel waren we gespecialiseerd in blessures. Daardoor kwamen er zeer veel sportmensen naar de praktijk. We behandelden veel voetballers. Niet alleen van Ajax, maar bijna alle amateurclubs in Amsterdam stuurden hun geblesseerde spelers. Tafeltennissers, basketballers, rugbyspelers, zwemmers, allemaal kwamen ze naar de praktijk.
Het was iedere dag weer een feest. Als ik in mijn receptieboek blader dan kom ik vele bekende namen tegen, naast alle onbekenden die ons even dierbaar waren. Ik lees onder andere: Jaap van Zweden, Edo de Waart, Corry van Gorp, Simone Klijnsma, Johnny Kraaijkamp, Rijk de Gooyer, Ton van Duinhoven, Wim Sonneveld, Robert Long, Prins Bernhard, Pia Beck, Marco Bakker, Karel Appel, Rex Harrison, Rudolf Nureyev, Oleg Popov, balletdansers, waaronder Alexander Radius en Han Ebbelaar, Peter Post, Ton Boot, Edgar Vos, Ed van Thijn en nog veel meer beroemdheden. Het was iedere dag een genot om naar de praktijk te gaan.
Er werd veel gelachen en uiteraard soms ook gehuild.
Tuchtcollege
Zo herinner ik mij een patiënte als de dag van gisteren:
De beroemde chirurg Hans Tetzner stuurde mij een patiënte met knieklachten. Deze vrouw, 76 jaar oud, was erg nerveus en leed bovendien aan de ziekte van Parkinson. Ze werd vergezeld door haar dochter, die erg lief en geduldig met haar moeder omging. De patiënte was veel te zwaar en daar ze altijd een staand beroep had gehad, was het geen wonder dat haar knieën het op een gegeven moment hadden begeven. Een ernstige vorm van artrose. In het verleden was de patiënte meerdere malen bij een fysiotherapeut geweest en dat was haar slecht bevallen. Ik overlegde met Tetzner wat precies de bedoeling was. “Ze moet wat mobieler worden, minder pijn krijgen. Deze mevrouw moet eigenlijk vertroeteld worden.” “Geen zware oefeningen,” zei haar dochter nog. Dus besloot ik rustig te masseren, nadat ik de knieën eerst een kwartier had ingepakt met paraffine omslagen. Lekker warm, ontspannend en goed voor de circulatie. Opeens begon de vrouw te huilen. Lange uithalen. “Ik voel me zo rot,”zei ze. “Ik kan niets meer en iedereen laat me in de steek.”
Haar dochter vertelde me dat ze jaren met stoffen op de markt had gestaan. Nu kon ze niet eens meer rustig een kopje koffie drinken, zonder te morsen. Na de eerste behandeling beloofde ik haar een vermindering van pijn in de knieën. ( Ik stelde de meeste patiënten altijd gerust en beloofde ze altijd dat ik iets aan hun aandoening kon doen)
Ik maakte een uitgebreid rapport en stuurde een kopie naar de specialist en de huisarts. Na de vierde behandeling voelde de patiënte zich een stuk beter. Ze had minder pijn en het scheen haar toe dat ze ook beter kon lopen. In ieder geval wat makkelijker. Ik meldde dit aan de specialist. Toen kwam de terugslag op het geestelijke vlak.
Tijdens de zevende behandeling moest ze ineens weer vreselijk huilen. “Mijn kinderen laten mij verrekken. Zelfs mijn dochter. Ik ben alleen hierheen gekomen, met een taxi. Schande!” Ik kalmeerde haar, gaf haar een glaasje water en een half tabletje Seresta. Dit in overleg met haar huisarts. Door haar toestand duurden de behandelingen steeds langer. Maar ik kreeg haar weer kalm. Het beven werd minder hevig en ‘ze had er weer zin in’. Op verzoek van de specialist en van mijn patiënte verlengde ik de behandeling. Het ziekenfonds waarbij mevrouw verzekerd was, wilde eerst een keuring. Dit werd geregeld zonder dat haar huisarts of haar specialist hiervan in kennis werden gesteld!
Het resultaat was verbazingwekkend. Ze mocht niet meer behandeld worden. De arts die haar had gekeurd was een orthopeed die ik niet kende. Ik had ook nog nooit van de man gehoord. Ik belde de dokter op. Na veel vijven en zessen wilde hij wel even aan de telefoon komen. “Ik wil graag even overleggen waarom mevrouw niet meer behandeld mag worden,”zei ik. De dokter wenste hier niet op in te gaan. Hij sprak niet zo graag met mijn soort, zei hij letterlijk. Ik was perplex wat verbeelde deze beginnende orthopeed zich wel! Ik belde hem nogmaals, maar meneer kwam niet meer aan de telefoon. Hij had betere dingen te doen. Ik schreef op advies van andere artsen een brief naar het Medisch Tucht College. Het college nam de zaak hoog op en er volgde een zitting. Tot mijn stomme verbazing werd er een brief ingebracht van mijn patiënte. Keurig met de hand geschreven, waarin mevrouw in juridische termen te kennen gaf niet meer door mij behandeld te willen worden. Dat “beetje wrijven en die warme pap”hielpen immers niet. Bovendien was het ook niet de moeite waard om voor tien minuten helemaal naar mij te moeten komen. Daarvoor was de reistijd te lang. De orthopeed, keurig in grijze broek en blauwe blazer, kwam heel arrogant over. Het irriteerde zelfs de rechter. Hij liet zich juridisch bijstaan door de toenmalige advocaat Anneke Goudsmit. Ik voerde mijn eigen verweer. Ik vertelde de rechters dat de ingebrachte brief onzin was. Ten eerste kon mevrouw vanwege haar Parkinson nauwelijks schrijven en ten tweede was haar kennis van de Nederlandse taal, met alle respect, niet van dien aard dat zij een dergelijke brief had kunnen schrijven. Die moest haar op zijn minst zijn ingefluisterd. De uitspraak volgde na zes weken.
De opmerking over mij werd hem zeer kwalijk genomen. Er was geen duidelijke reden naar voren gekomen waarom de patiënte de behandeling zou moeten staken. In tegendeel zelfs. Bovendien moest de orthopeed zijn excuus aan mij aanbieden,. De orthopeed ging in hoger beroep. Dus met z’n allen naar Den Haag. Daar werden nog meer leugens ingebracht. De rechter vroeg wat de dokter bedoelde met “uw soort”? De orthopeed ging nu stotteren, kreeg een rood hoofd en zei dat hij bedoelde dat de fysiotherapeuten altijd dachten dat zij arts waren. De rechter moest lachen. De dokter moest zich wel realiseren dat hij onder ede stond. Toen toverde zijn advocaat weer een brief te voorschijn met de mededeling dat patiënte slechts vier keer was behandeld en dat ik veertien keer bij het ziekenfonds had gedeclareerd. Gelukkig had ik de afsprakenkaartjes van de patiënte in mijn bezit. Die had ze tijdens haar laatste behandeling vergeten. Ze zaten netjes in een plastic hoesje samen met haar lidmaatschapskaart van het ziekenfonds. Er stonden vijftien afspraken op. Ik overhandigde de rechters mijn status van de patiënte. Hier stond alles keurig op vermeld. Haar huilbuien, de Seresta, de koffie, de glazen water, de vele gesprekken en natuurlijk de therapie. Bovendien had ik ook de duur van de behandelingen vermeld. Dat patiënte mij na iedere behandeling ongevraagd een kus gaf en het jammer vond dat ik haar zoon niet was, vermeldde ik ook nog even. De voorzitter van het Hof gaf de arts tijdens de zittint nog een berisping voor zijn arrogante houding. Weer zes weken later kwam de uitslag. De arts kreeg nu een officiële waarschuwing. Hij had zich niet zoals een arts betaamt tegenover mij gedragen. Bovendien was patiënte juist zeer tevreden over mij en de behandeling.
Tenslotte werd de klacht van de orthopeed dat “Muller alleen maar sportmensen behandelt”weggehoond. Hun beschuldiging over de vermeende malversaties van het ziekenfonds werd afgedaan als lasterpraat. En dat ik hierover geen klacht wilde indienen werd bestempeld als nobel. Een week later kreeg ik een excuusbrief van de dochter. Haar moeder had helemaal niet begrepen waarover het ging. Ze had alleen maar een keer haar handtekening ergens onder moeten zetten. Ik heb haar nog jaren behandeld, met respect van beide kanten. De orthopeed praktiseert nog steeds. Alleen niet meer in Amsterdam.
Notities maken
Waarom nu ook weer deze patiënte genoemd. Ten eerste moeten we te allen tijde onze handelwijze, onze bevindingen, de gesprekken met de patiënt, arts en specialist goed notuleren. Ook de brieven en de verslagen naar de arts en specialist zorgvuldig bewaren. De mondelinge afspraken met patient, arts en zorgverzekeraar altijd op schrift stellen en indien nodig bevestigen. Tegenwoordig kan dat allemaal op de computer en dus is een mail snel verstuurd. Of soms zelfs nog per fax kan dat. Dan moeten we ons niet laten kleineren, door niemand. Ons beroep is zeer waardevol. Duizenden patiënten hebben baat bij onze hulp. En mochten we soms misschien een beetje ‘de dokter’ lijken, dan doen we dat in het belang van de patiënt en zeker niet om ‘dokter te spelen’. Die tijd hebben we gehad! Wel worden we geacht SMART te werken: Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden. Wie zou deze termen hebben bedacht? Wat blijft er van ons ‘vrije, mooie’ beroep nog over?
De Beroepsorganisatie II
Vroeger was de beroepsvereniging het Nederlands Genootschap een echte club van collega’s. Daar kon je terecht met vragen, zoals het opstarten van een praktijk, afsprakenkaartjes, de tarieven en nog veel meer. Tegenwoordig is het Koninklijk Genootschap voor Fysiotherapie veel meer een club die het beroep alleen maar moeilijk maakt. Er worden verplichtingen opgelegd, nog los van het veel te hoge lidmaatschapgeld, die niet goed zijn voor het beroep. Een beroepsorganisatie is er voor de leden en moet altijd proberen om het beroep zo mooi en eenvoudig te houden of te maken. Ze is helaas geen echte professionele club. Al is het tegenwoordig gelukkig beter dan voeger.
Ze huren wel experts in, maar ze moeten een voorbeeld nemen aan de artsen, specialisten. Die vechten voor hun leden in alle opzichten. Die maken een vuist met zijn allen. Wij blijven een veel te bescheiden vereniging, waar men gemakkelijk over heen loopt. We moeten veel meer doen aan onderzoek. Bewijzen dat fysiotherapie echt helpt. Zelfs beter is dan medicijnen. Niet klakkeloos aannemen dat een rugblessure beter met rust dan met behandelen kan genezen. Dat is lang niet altijd het geval. In mijn tijd dat ik nog voor de NVVF naar Den Haag mocht gaan en met onder andere de heren Dees en Franssen (om er maar twee te noemen) heb gesproken waren ze het roerend met mij eens. Jammer, maar waar.
Er worden ons tegenwoordig zo veel verplichtingen opgelegd dat we naast ons werk als fysiotherapeut veel meer zaken moeten doen. Ongelukkig ben je als je geen computer hebt. Je wordt er toe gedwongen. En iedereen vindt het de gewoonste zaak van de wereld. Schaf maar weer een nieuw programma aan. Doe maar precies wat de verzekeringsmaatschappijen willen. We pikken alles maar. Waarom gaan er zoveel fysiotherapeuten over op de fitness? Anderen verkopen allerlei spullen in de praktijk. Vitaminen, hoofdkussens, voetzooltjes, ga zo maar door. Dat is jammer en mijns inziens ook niet nodig. Ons tarief is al die jaren afgeroomd. Het is dus te weinig. De beroepsorganisatie heeft nauwelijks duidelijk kunnen maken dat een fysiotherapeut een wezenlijke bijdrage levert aan de gezondheidszorg. Dat wij vakmensen zijn met een enorme vakkennis. Kappers, loodgieters, schilders, stukadoors verdienen veel meer per uur. En hoeven er ook niet zoveel bijzaken voor te doen. Er is dus tot nu toe nauwelijks gedegen onderzoek gedaan naar het nut van de fysiotherapie. Onder redactie van collega Thomas J.A. Terlouw is een mooi boek verschenen: “Geschiedenis van de Fysiotherapie gezien door andere ogen”. Ik lees hierin dat op 30 november 1889 werd opgericht het genootschap ter beoefening van de heilgymnastiek in Nederland. Nu is het dan het KNGF. In 1891 kwam het eerste tijdschrift, gewijd aan de Heilgymnastiek. (nog geen massage). We lezen ook dat de heilgymnastiek een onderdeel vormt van de geneeskunde. Toch ondanks alle voorschriften, protocollen, blijft ons vak mooi en boeiend.
Eigen inzicht?
Toen ik begon kon je met je kennis en inzicht iemand goed behandelen. Tegenwoordig volg je andermans kennis. De kennis van het Genootschap voor Fysiotherapie. Ze schrijven via protocollen de behandeling voor. Over de knie heb ik het al gehad, maar zo is er voor bijna iedere aandoening een richtlijn. Zelfs voor de Fysiotherapeutische Verslaglegging. Vroeger hadden we een kaart, waarop we uitgebreid iedere behandeling vermeldden. Hierop stond dan de naam, geboortedatum, en adres van de patiënt, de huisarts en/of specialist, de aandoening, de therapie die wij wilden toepassen en de data dat patient werd behandeld. Indien nodig werden er metingen gedaan, die dan ook werden vermeld. Bij de kaart werd de verwijsbrief met de diagnose en de bevindingen van de verwijzer gedaan. Dat was dan meer dan genoeg. We konden direct met behandelen beginnen. Nu is er in 2003 een richtlijn uitgegeven door de beroepsorganisatie. Die omvat acht uitgebreide punten.
Een stappenplan met verwijzing en aanmelding:
• persoonsgegevens van de patiënt
• verzekeringsgegevens van de patiënt behandelend fysiotherapeut
• huisarts
• verwijsgegevens: – Verwijzer
Specialisme van de verwijzer
Verwijsdatum
Verwijsdiagnose / diagnostische gegevens
Eventuele consultvraag
• Anamnese
• Contractreden / hulpvraag van de patiënt
• Ervaren problemen aangaande functioneren
• Medische (voor) geschiedenis
• Andere of eerdere verleende zorg
• Onderzoek
• Diagnostische verrichtingen
• Bevindingen van de fysiotherapeut
• Resultaten van onderzoek
Zo gaat de verslaglegging maar door. Er zijn bovendien nog een scala aan Plusgegevens. Om dol van te worden. Ik denk dan maar dat het richtlijnen zijn. Want als je echt volgens deze richtlijnen zou gaan werken dan ben je alleen al aan het ontvangen van een patiënt een paar uur bezig. Gelukkig zijn er tegenwoordig computerprogramma’s die een stuk eenvoudiger en veel sneller zijn te gebruiken.
Wij gingen vroeger (en dat doe ik nu nog steeds) als er een patient kwam al bij de eerste behandeling, of zoals u wilt afspraak, direct na een kort inleidend gesprek over tot het behandelen. Tegenwoordig bestaat de eerste ‘behandeling’ uit een vraaggesprek. Daar zijn de meeste patiënten niet erg blij mee. Ze willen zo snel mogelijk van hun klacht af. Onder het behandelen kan men ook praten met de patiënt
Als ik na het ontslag van een patiënt een brief naar de huisarts of specialist stuur dan krijg ik steevast de opmerking dat de brief veel te uitvoerig is. “Ik heb al zo weinig tijd en dan nog al die brieven. Een kort resumé is voor mij meer dan voldoende.
Dat jij voor zulke brieven de tijd hebt. Ongelooflijk”. Daar kan ik het dan mee doen. Ik heb er ook de tijd niet voor, maar ik moet wel. Gelukkig had ik de hulp van een fantastische secretaresse en mijn vrouw.
Nu begrijp ik best dat een pas afgestudeerde fysiotherapeut een dergelijke Richtlijn als voorbeeld best kan gebruiken, maar na verloop van tijd krijgt hij toch zijn eigen invulling.
Ook daarom zou hij/zij eerst een jaartje mee moeten lopen met een gevestigde collega. Dat zou voor beiden goed zijn. Ze kunnen van elkaar leren!
In plaats van een machtiging heb je tegenwoordig te maken met een contract. Hierover lopen de meningen sterkt uiteen.
De meeste fysiotherapeuten hebben een dergelijk contract, maar er is wel veel discussie over. Een aantal denkt zonder contract mogelijk een hoger tarief te kunnen berekenen, gebaseerd op de kwaliteit van het geleverde werk. Maar het feit dat een zorgverzekeraar dan voor een patient minder vergoedt dan aan de behandelaar die wel een contract heeft, weerhoudt nog veel fysiotherapeuten van het zetten van de definitieve stap om geen contract meer af te sluiten.
Het beste zou mijns inziens zijn dat een patient zelf de fysiotherapeut betaalt. Hij kan dan zelf het bedrag van de nota bij zijn/haar zorgverzekeraar terug vorderen.
Dat systeem kennen ze onder andere in België.
Het masseren
Voor mij was het masseren van zeer groot belang. ‘Het voelen’, daar gaat het om. Waarom zijn blinde masseurs zulke goede vaklieden? Zij ‘zien’ alles met hun handen. En dat ios een zeer belangrijk onderdeel van het behandelen.
Daarom ga ik hier wat dieper in op het masseren. De term, ‘Hands off’, die tegenwoordig veel wordt gebruikt, ken ik niet. Ik wil een klacht kunnen voelen. Ik wil weten waar de patiënt echt pijn heeft. Of de spieren inderdaad hard en gespannen zijn. Dan moeten eerst de spieren weer soepel en los worden gemasseerd voordat de patiënt met oefeningen kan beginnen. Vaak komen er patiënten bij mij voor een second opinion. Ze hebben dan al geruime tijd pijn in de rug, in de nek of elders. Ik constateer dan vaak harde, gespannen spieren. Op de vraag of ze gemasseerd worden is het antwoord bijna altijd “Nee”. En dat is jammer. Oefeningen doen is prima, maar het moet wel kunnen zonder pijn. Spierpijn mag in lichte mate. Maar niet zodanig dat men zich een paar dagen niet kan bewegen. Het beste recept dat wij nog steeds toepassen bij spierpijnen is: beginnen met warmte. Wij geven meestal paraffinepakkingen. Dan rustige, cederende massages. Is de pijn minder en de patiënt kan zich weer goed bewegen dan krijgt hij/zij een oefenschema. De oefeningen moeten dan ook thuis worden gedaan. Dat wordt door ons zorgvuldig gecontroleerd. Want vaak zegt een patiënt ‘Ja’, maar is het ‘nee’! Dat laat ik de patiënt een paar oefeningen even voor doen. En dan weet hij/zij ze opeens niet meer zo goed! Een massage bestaat uiteraard niet alleen uit fricties. Bij meerdere patiënten werden fricties met de elleboog uitgevoerd. Dat is natuurlijk raar. Met de handen kan men voelen. Eventueel ook met de voeten, maar zeker niet met de elleboog.
Bij massage kennen we vijf verschillende handgrepen:
• Effleurage, het wrijven of strijken. Het beïnvloedt de bloed- en lymfestroom.
• Petrissage, het kneden. Heeft een diepere werking dan de effleurage. Het kneden is speciaal voor de spieren. Het veroorzaakt een goede doorbloeding, waardoor er een ontspanning en pijnvermindering kan ontstaan. Bij snel kneden wordt het weefsel geactiveerd en bij langzaam kneden ontspannen de spieren.
• Frictie. Frictioneren doet men door met een constante druk op de huid kleine cirkeltjes te maken.
• Het wordt toegepast bij diepliggende spierverhardingen en soms bij geïrriteerd gewrichtskapsel en bij spier- en peesaanhechtingen. Het geeft een sterke doorbloeding in een klein gebied.
• Het is een pijnlijke behandeling, die vaak met ijspakkingen wordt toegepast. Ik deed het nooit zo hard dat ijs nodig was. Maar ik heb het regelmatig gezien van collega’s, tot blauwe plekken aan toe. Ik vind dat men dan te hard te werk is gegaan. Bovendien is het gevaarlijk. Er kan hierdoor zelfs een myositis ossificans ontstaan. ( na een ongeval of te harde ingreep ontstane verkalking van beschadigde spiergedeelten rondom de plaats van de blessure of ingreep)
• Hakken en kloppen, Dit werd vroeger bij een ‘echte’ sportmassage toegepast. en ziet het nog wel bij het wielrennen. Kloppen past men nog wel toe bij bepaalde longaandoeningen waarbij slijm vastzit. Men was er een tijd op tegen, maar tegenwoordig past men deze methode weer meer toe Ik zelf heb er goede resultaten mee bereikt. Het slijm komt los en de patiënt kan nu ook beter ophoesten en daardoor beter en makkelijker ademen.
• Vibreren en schudden. Vibreren paste men vroeger veelvuldig toe. Het is het zeer snel geven van trillingen loodrecht op de huid. Vibreren kan worden gedaan met de hele hand, de vingertoppen of met een machine. Het schudden van spieren past men vaak toe aan het einde van een sportmassage. Speciaal bij de armen en de benen.
Voorzorgsmaatregelen
Massage is een intensieve bezigheid. Soms ook voor de patiënt. Het komt regelmatig voor dat een patient na het masseren moet plassen, of wat slaperig is. Toen ik nog wel eens examen af nam op de Vakschool, was ik zeer streng ten opzichte van het masseren. Niet zo zeer of de student wel heel goed kon masseren, maar meer of hij/zij wel de nodige voorzorgen had genomen.
• Handen wassen
• Geen lange, onverzorgde nagels.
• Geen ringen of horloge dragen
• Geen lange halsketting om de nek.
• Voldoende tussenstof
• De patiënt moest goed en ontspannen liggen.
• De lichaamsdelen die niet werden gemasseerd afdekken.
Dat vond ik erg belangrijk. Het goed masseren leer je alleen in de praktijk en vaak pas na een paar jaar. Hoe gek het ook klinkt. Helaas wordt er tegenwoordig te weinig aandacht besteed aan het masseren. De nadruk ligt veel meer op ‘revalideren’ . Ook in de sport zie je de fysiotherapeut in een mooi trainingspak met een geblesseerde speler op het veld rondjes lopen. Dat is niet de eerste prioriteit van de fysiotherapeut. Zo een speler moet worden overgedragen aan de hersteltrainer. De fysiotherapeut moet zich bezig houden met de geblesseerde spelers binnen en niet buiten. Daar zijn andere vakmensen voor.
Hoewel ik er niet meer direct bij betrokken ben houden de sportblessures mij nog steeds bezig. Waar door zijn er in de afgelopen tijden zo veel jonge sporters getroffen door een hartaandoening? Sommige sporters zijn zelfs overleden? Met de moderne technieken moet je toch kunnen vaststellen of een sporter een hartafwijking heeft. En toch slippen er altijd een paar door, waarvan men de aandoening niet heeft ontdekt, met alle gevolgen van dien. Ik zou het graag verder willen onderzoeken. Waarom duurt het vaak zo lang voordat een blessure is genezen? Waarom wordt er zo weinig gemasseerd? Ik ben nu vijftig jaar bezig en ik ben nog lang niet klaar.
Langs deze weg bedank ik iedereen die het mij mogelijk heeft gemaakt om met zoveel plezier te mogen werken. Mijn vrouw, mijn geweldige medewerkers, de artsen, al de studenten die bij ons stage hebben gelopen en natuurlijk mijn fantastische patiënten.
Amsterdam, juni 2011
*Eerdere uitgaven:
* Sport en Ongevallen
* Alles over Sportblessures
* “Tot vanavond en lief zijn hoor”
* Mijn AJAX
* Blootgeven
* Blootgegeven
* Nunes Vaz
* Mijn Ajaxjaren